Aktualności pracowniane

Dekonstruktywizm Daniela Libeskinda

Radek Kołakowski by flickr.com /CC BY 2.0

Daniel Libeskind to światowej sławy amerykański architekt polsko-żydowskiego pochodzenia – urodzony w Łodzi, w 1946 r.

Znany jest z takich konstrukcji jak Muzeum Żydowskie w Berlinie (słynny zygzak), Grand Canal Theatre w Dublinie, a także ze śmiałych rozbudowań m.in. Muzeum Sztuki w amerykańskim Denver czy Królewskiego Muzeum Ontario w Kanadzie. Ciekawostką jest fakt, iż zanim stał się sławnym architektem, był… muzykiem – wykształconym w tym kierunku w Izraelu. Dopiero po wyemigrowaniu do Stanów Zjednoczonych ukończył studia architektoniczne.

Dziś artysta prowadzi swoje studio architektoniczne w Nowym Jorku, wraz z żoną Niną (też architektem polsko-żydowskiego pochodzenia). Pojawia się także na wykładach uniwersyteckich na całym świecie oraz jest laureatem licznych prestiżowych nagród.

W Muzeum Architektury we Wrocławiu w 2011 roku można było oglądać wystawę poświęcona twórczości Daniela Libeskinda pod tytułem „Architektura jako język”. Na wystawie zaprezentowano fotografie zrealizowanych projektów architekta, wizualizacje tych, które są obecnie w trakcie realizacji, a także szkice, rysunki, projekty scenografii teatralnych oraz projekty z zakresu wzornictwa przemysłowego. Była to już druga wystawa Libeskinda w Polsce. Pierwsza miała miejsce w warszawskiej Zachęcie w 2004 roku.

Projekty Libeskinda zaliczają się do postmodernistycznego kanonu zwanego dekonstruktywizmem. Styl ten rozwinął się w późnych latach 80. XX w. Duży wpływ na obraz jego charakteru miała także wystawa Architektura Dekonstruktywistyczna, zaprezentowana przez nowojorskie Museum of Modern Art w 1988 r. W owym pokazie wzięły udział prace czołowych architektów m.in. Franka Gehry ’ego, Petera Eisenmana, oraz oczywiście Dawida Libeskinda. Mimo iż, od tego czasu wielu projektantów zdystansowało się od tego określenia, termin jednak pozostał i objął ogólny trend we współczesnej architekturze.

Czym jest zatem dekonstruktywizm? Dekonstrukcja to inaczej fragmentacja powierzchni architektonicznej. Rozczłonkowaniu ulega zwykła bryła obiektu, zamieniając się w coś, co przypomina bezładnie połączone elementy składowe. Nie ma tu jednak miejsca dla przypadku. Chaotycznie wyglądające przemieszczenia konstrukcji szkieletowej i poszycia są drobiazgowo wystudiowane. Dzięki takim zabiegom, budynki charakteryzują się dużą nieprzewidywalnością i częstymi klinowymi kształtami.

Oglądając prace Libeskinda łatwo dopatrzymy się pewnych podobieństw. Architekt powiela swoje ulubione elementy w wielu projektach. To buduje jednak pewną spójności stylu, jego określony, rozpoznawalny charakter. W Polsce znany jest przede wszystkim ze swojej konstrukcji mieszkalnej – wieżowca przy ul. Złotej 44 w Warszawie (zdjęcie na górze).

Wybrane projekty Daniela Libeskinda

Grand Canal Square Theatre and Commercial Development w Dublinie to olbrzymie centrum sztuk scenicznych, połączone z galerią handlową. Budowę ukończono w 2010 r.

kanakari at German Wikipedia / CC BY-SA 3.0

Berlin, Muzeum Żydowskie (słynny zygzak). Budowę ukończono w 1999 r. a oddano do użytku dwa lata później Było to pierwsze, na tak dużą skalę, przedsięwzięcie Libeskinda.

Studio Daniel Libeskind (Architecture New Building); Guenter Schneider (photography) / CC BY 3.0

Rozbudowa Denver Art Museum. Budynek Frederica C. Hamiltona wg projektu Libeskinda, jest nowa część denverskiego muzeum. Stary budynek zaprojektował włoski architekt Gio Ponti. Nowoczesna konstrukcja została oddana do użytku w 2006 r.

Ray Tsang from Irvine, USA / CC BY-SA 2.0

Królewski Muzeum Ontario – Royal Ontario Museum w Kanadzie. Nowe skrzydło muzeum nazwane Michael Lee-Chin Crystal oddano w 2007 r.

atomwatt via Twenty20

Projekt studia Libeskinda w 2003 r. wygrał konkurs na zagospodarowania pustki po World Trade Center w Nowym Jorku. Architekt nazwał ten plan Memory Foundations. Projekt ten przeszedł jednak wiele zmian, głównie z powodu nieporozumień z deweloperem Larrym Silversteinem, który w tym czasie dzierżawił teren World Trade Center. Finalny główny budynek jest autorstwa Davida Childsa, który naniósł poprawki do projektu (w przeciwieństwie do pierwotnego planu Libeskinda, ostateczny projekt wieży zwęża ku górze zmieniając się w ośmiokąt)

squirrel83 / CC BY 2.0

Memoria e Luce to hołd złożony ofiarom ataku na WTC we wrześniu 2001 r. Memoriał powstał w Padwie w 2005 r.

Mister No / CC BY 3.0

Przed ponownym otwarciem w 2011 r. Muzeum Wojskowo-Historyczne Bundeswehry w Dreźnie, została architektonicznie przerwana neoklasycystyczna fasada historycznego budynku. Libeskind „przebił” fasadę przezroczystym grotem strzały. Wg architekta „otwartość i przejrzystość nowej elewacji, reprezentująca otwartość społeczeństwa demokratycznego, kontrastuje ze sztywnością istniejącego budynku, która reprezentuje surowość autorytarnej przeszłości”. W grocie umieszczona jest pięciopiętrowa platforma widokowa otwarta na miasto.

User:Kolossos / CC BY 3.0